KİTAPLAR KONUŞUR, ENGELLER KALKAR

Engelliler için büyük bir bilgi hazinesi oluşturan sesli kitaplar ile birçok engelli ‘hayatı farklı açılardan duyuyor’. Görme engellilerin hayata ses ile tutunduğu ‘Sesli Kitaplar projesi’ yoğun ilgi görüyor.

Ülkemizde görme engelliler için yapılan birçok çalışma var. Bu çalışmalar arasında en önemlilerinden biri sesli kitap uygulaması. Sesli kitap uygulaması hakkında bilgi veren Beyazıt Devlet Kütüphanesi Müdürü Ayten Şan: “Beyazıt Devlet Kütüphanesi sesli kitap uygulaması bölümü, 1992 yılında bakanlığın öngörüsü ile açılan bir bölüm olup, kurulduğu tarihten bu yana her kesiminden görme engelli vatandaşlarımıza ücretsiz olarak hizmet veren bir bölümdür. Bizim ses geçirmeyen 6 tane kabinimiz var. Gönüllü okuyucular bu kabinlerde kitaplarını okuyorlar. Kitap okuma işlemi bittikten sonra bu kitaplar cd’ye aktarılıyor. Eskiden kitaplar kasetlere aktarılıyordu fakat teknolojik ilerleme ile birlikte kasete aktarma dönemi sona erdi. Cd’ye aktarılan kitaplarda okuma hataları varsa kütüphane görevlilerimiz hataları düzenleyip görme engellilerin dinleyebilecekleri hale getiriyor. Kitapları görme engelliler kendileri seçiyor. Kitapların temini konusunda ise onların istedikleri kitapları kütüphanemizin deposundan çıkartıyoruz ya da görme engelliler kendileri bizlere okunmasını istedikleri kitapları getiriyorlar. Görme engellilere internet üzerinden ya da ücretsiz posta yoluyla istedikleri kitapların cd’lerini yolluyoruz.” Açıklamalarında bulundu.

ÖNEMLİ OLAN GÖRME ENGELLİLERİN İSTEKLERİ

Sesli kitap uygulamasına görme engelliler tarafından yoğun ilgi olduğunu söyleyen Şan, geçen sene Türk Telekom ve Boğaziçi Üniversitesi’nin ortak çalışması olan telefonda ücretsiz sesli kitap uygulaması ile ilginin biraz azaldığını belirtti. Şan: “ Telefondan ücretsiz olarak başlayan sesli kitap uygulaması buraya olan yoğunluğu biraz azalttı. Fakat biz mümkün oldukça bize gelen talepleri karşılamaktayız. Görme engellilerin kitap taleplerini onların istekleri doğrultusunda sürekli güncelleyerek karşılıyoruz. Önemli olan onların ihtiyaç ve istekleri.”dedi.

GÜZEL DİKSİYON VE SES TONU İLK ŞART

Şan,“Gönüllülerde aranan öncelikli şart; okunacak kitabın okuma tekniklerine ve yazım kurallarına dikkat ederek okumaktır.  Bu yüzden gönüllülerin bu hususlara dikkat etmesi gerekir. Özellikle Türkçenin yazım ve kullanım kurallarına dikkat ederek okunması lazım. Ses tonu diğer önemli bir husus. Özellikle kulağı tırmalayan tiz ses ya da seste kusur olmamasına rağmen peltek ses;  görme engelli kişileri rahatsız edebilir. Çünkü görme engelliler duyma konusunda çok hassaslar. Onlar bizim duyamadığımız sesleri dahi; çok iyi duyup hemen ayırt edebiliyorlar. Genellikle bu hususlara dikkat etmeye çalışıyoruz.  Bunların dışında çok fazla gönüllü okuyucuyu zorlayacak koşul getirmiyoruz.”

‘GÖNÜLLÜ OKUYUCUYA İHTİYACIMIZ VAR’

Bugün Beyazıt Devlet Kütüphanesinde bu uygulamadan yararlanan 410 görme engelli var. Gönüllü okuyucuların sayısı ise 440. Görme engellilerin talepleri  genellikle roman, şiir,  ders kitapları ve siyasi kitaplar üzerine. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri özellikle siyasi içerikli kitaplar okumayı tercih ediyorlar.  Şan, gönüllü okuyucu profilini şöyle açıklıyor: “Gönüllü olarak gelen okuyucular genelde emekli olmuş ve orta yaş grubu okuyuculardır. Gönüllü okuyucularda daha çok kadın ağırlıklı bir okuyucu kitlesi var bu da kadınların bu gibi sosyal sorumluluk projelerine ne kadar duyarlı olduğu bize bir kez daha gösteriyor. Bu güne kadar kütüphanemizde 3703 kitap seslendirilmiştir. Fakat gönül isterdi ki bu sayı daha fazla olsun. Daha çok gönüllü okuyucumuz olsun. 

MELEK GEDİK